Yếu tố nguy cơ & biện pháp kiểm soát bệnh tiểu đường [Hiểu và phòng ngừa]
Bạn thân mến!
Các yếu tố rủi ro là những đặc điểm có thể khiến bạn mắc bệnh hoặc có thể không mắc bệnh. Không phải bạn có một hoặc nhiều yếu tố nguy cơ không có nghĩa là bạn sẽ mắc bệnh tiểu đường.
Vậy những yếu tố nguy cơ của bệnh tiểu đường là gì? Cách kiểm soát chúng như thế nào? Mời bạn đọc cùng POCACO tìm hiểu rõ hơn trong bài viết dưới đây nhé
Những yếu tố nguy cơ gây ra bệnh tiểu đường là gì?
Tùy vào từng thể bệnh mà chúng ta có những yếu tố nguy cơ gây bệnh khác nhau. Các yếu tố nguy cơ của bệnh tiểu đường loại 1 không được xác định rõ ràng như đối với bệnh tiểu đường loại 2. Cụ thể như sau:
Các yếu tố nguy cơ bệnh tiểu đường loại 1 bao gồm:
• Tiền sử gia đình mắc bệnh tiểu đường và di truyền
• Bệnh tự miễn, trong đó cơ thể tấn công nhầm vào các tế bào sản xuất insulin
• Yếu tố môi trường
• Địa lý: tỷ lệ mắc bệnh tiểu đường loại 1 có xu hướng tăng lên khi bạn đi xa khỏi đường xích đạo.
Các yếu tố nguy cơ mắc bệnh tiểu đường loại 2 bao gồm:
• Tuổi từ 45 trở lên
• Mối quan tâm về cân nặng: thừa cân (chỉ số khối cơ thể BMI ≥25 kg/m2) hoặc béo phì (BMI 30 kg/m2).
• Tiền sử gia đình mắc bệnh tiểu đường, đặc biệt là cha mẹ hoặc anh chị em
• A1C ≥5,7%, suy yếu dung nạp glucose, suy giảm glucose lúc đói.
• Bệnh tiểu đường khi mang thai (tiểu đường thai kỳ)
• Huyết áp cao hoặc điều trị; tiền sử bệnh mạch máu
• Tiền sử hội chứng buồng trứng đa nang.
• Các điều kiện liên quan đến kháng insulin tức như béo phì nặng
• Thay đổi lipid: nồng độ triglyceride trong máu cao (một loại phân tử chất béo)> 250 mg / dL; cholesterol HDL thấp <35 mg / Dl
• Dung nạp glucose kém
• Ít vận động, hoạt động thể lực thấp
• Người Mỹ gốc Phi, gốc Tây Ban Nha / Mỹ Latinh, người Mỹ gốc Á hoặc Thái Bình Dương.
Bệnh tiểu đường loại 1 là kết quả của sự thiếu hụt insulin tuyệt đối do sự phá hủy tế bào beta tự miễn ở tuyến tụy, trong khi bệnh tiểu đường loại 2 là kết quả của việc mất bài tiết insulin liên tục cùng với tình trạng kháng insulin. Kháng insulin là khi các tế bào cơ, mỡ và gan ở bệnh nhân tiểu đường tuýp 2 không đáp ứng với insulin theo cách thông thường để hạ đường huyết hiệu quả.
Bệnh tiểu đường có thể được ngăn chặn như thế nào?
♠ Bệnh tiểu đường loại 1 và cách phòng ngừa như thế nào?
Không có phương pháp nào được biết đến để ngăn ngừa bệnh tiểu đường loại 1.
♠ Bệnh tiểu đường loại 2 và cách phòng ngừa như thế nào?
Các nghiên cứu đã phát hiện ra rằng thay đổi lối sống có thể ngăn ngừa hoặc trì hoãn sự khởi phát của bệnh tiểu đường loại 2 ở người trưởng thành có nguy cơ cao hay những người được xác định mắc bệnh tiểu đường .
Can thiệp lối sống bao gồm chế độ ăn kiêng và hoạt động thể chất cường độ vừa phải (chẳng hạn như đi bộ ít nhất 150 phút mỗi tuần). Đối với cả hai giới và mọi lứa tuổi cũng như chủng tộc và dân tộc, sự phát triển của bệnh tiểu đường đã giảm 40% đến 60% trong các nghiên cứu kiểm soát đường huyết chuyên sâu kéo dài 3 đến 6 năm.
Các nghiên cứu cũng chỉ ra rằng các loại thuốc như metformin (nhãn hiệu bao gồm: Fortamet, Glucophage, Glucophage XR, Glumetza, Riomet) đã thành công trong việc ngăn ngừa bệnh tiểu đường ở một số đối tượng, mặc dù ở mức độ thấp hơn can thiệp lối sống; do đó, cả hai nên được sử dụng cùng nhau để có thể mang lại kết quả tốt nhất.
♠ Sàng lọc phát hiện bệnh tiểu đường
Hiệp hội Tiểu đường khuyên bạn nên kiểm tra định kỳ bệnh tiểu đường loại 2 bắt đầu ở tuổi 45, đặc biệt là nếu bạn thừa cân. Nếu kết quả là bình thường, bạn nên xét nghiệm lại ba năm một lần. Nếu kết quả cho biết lượng đường của bạn vượt ngưỡng an toàn hoặc bạn bị tiền tiểu đường, hãy xét nghiệm lại ít nhất mỗi năm một lần.
Sàng lọc cũng được khuyến nghị cho những người dưới 45 tuổi và thừa cân nếu có các yếu tố nguy cơ mắc bệnh tim hoặc tiểu đường khác, như lối sống ít vận động, tiền sử gia đình mắc bệnh tiểu đường loại 2, tiền sử cá nhân bị tiểu đường thai kỳ hoặc huyết áp trên 140/90 mmHg.
Cách quản lý bệnh tiểu đường đối với người đã mắc phải
Nếu bạn được chẩn đoán mắc bệnh tiểu đường, bạn nên kiểm soát chặt chẽ lượng đường trong máu để giúp ngăn ngừa các biến chứng về lâu dài.
Kiểm soát đường huyết sớm và chặt chẽ là yếu tố quan trọng nhất và hiện là tiêu chuẩn trong việc trì hoãn các biến chứng của bệnh tiểu đường như bệnh tim mạch, bệnh thận, mù, bệnh thần kinh và cắt cụt ở cả bệnh tiểu đường loại 1 và loại 2. Chú ý đến huyết áp và cholesterol của bạn với chế độ ăn uống và tập thể dục cũng có thể giúp bảo vệ trái tim của bạn. Điều này có thể giúp bạn duy trì được cuộc sống khỏe mạnh trong nhiều năm.
Nếu bạn bị tiền tiểu đường, bạn cần phải lên kế hoạch kiểm soát đường huyết ngay để giảm nguy cơ mắc bệnh tiểu đường loại 2. Giảm cân, bỏ hút thuốc và tập thể dục hàng ngày là những thay đổi mạnh mẽ nhất mà bạn có thể thực hiện.
♠ Theo dõi Nồng độ đường huyết
Bệnh nhân tiểu đường cần theo dõi lượng đường trong máu. Họ cũng cần biết mức đường huyết trung bình theo thời gian (trong 2 đến 3 tháng trước đó), được gọi là huyết sắc tố glycosyl hóa, HbA1C (hoặc A1C). A1C là một phép đo kiểm soát đường huyết dài hạn. Đối với xét nghiệm này, bạn có thể ăn trước, không giống như xét nghiệm đường huyết lúc đói.
Gía trị A1C bình thường ở những người không mắc bệnh tiểu đường là 4% đến 5,6%. Mức A1C trong khoảng 5,7% đến 6,4% được coi là tiền tiểu đường, trong đó lượng đường trong máu chưa đủ cao để chẩn đoán bệnh tiểu đường. Mức A1C từ 6,5% trở lên trong hai xét nghiệm A1C riêng biệt thường cho kết quả chẩn đoán bệnh tiểu đường loại 2. Tỷ lệ biến chứng tiểu đường, chẳng hạn như tổn thương thần kinh hoặc mắt, có thể giảm đối với bệnh nhân duy trì A1C từ 7% trở xuống. Bác sĩ sẽ xác định mục tiêu A1C của bạn là gì và nó có thể khác với mục tiêu của bệnh nhân khác.
Duy trì kiểm soát lượng đường trong máu của bạn có nghĩa là giữ cho đường huyết của bạn càng gần mức bình thường càng tốt. Những con số bạn nên nhắm đến sẽ được xác định bởi bác sĩ chăm sóc bệnh tiểu đường của bạn, nhưng nói chung, những con số đường huyết này nằm trong khoảng từ 70 đến 130 mg / dL trước bữa ăn, và dưới 180 mg / dL hai giờ sau khi bắt đầu bữa ăn, với A1C mức dưới 7%.
Các yếu tố quan trọng khác để kiểm soát và phòng ngừa bệnh tiểu đường
Hạn chế ăn đường giúp kiểm soát bệnh tiểu đường
Tham gia vào giáo dục bệnh tiểu đường để học cách quản lý tốt nhất lượng đường trong máu của bạn. Họ sẽ hướng dẫn bạn về lượng đường trong máu của bạn, cách kiểm tra chúng, ăn gì và khi nào liên quan đến thuốc của bạn và sử dụng bao nhiêu insulin (nếu bạn cần insulin). Nếu bạn có một thiết bị theo dõi glucose liên tục, họ sẽ chỉ cho bạn cách sử dụng nó.
Có những hành động khác để giúp ngăn ngừa bệnh tiểu đường loại 2 và các biến chứng. Nếu bạn bị tiền tiểu đường, những hành động này có thể giúp bạn tránh được biến chứng bệnh tiểu đường loại 2 hiệu quả:
• Nếu bạn hút thuốc, hãy nói chuyện với bác sĩ về kế hoạch cai thuốc lá. Hút thuốc làm tăng nguy cơ đột quỵ, bệnh tim và các biến chứng khác.
• Tạo thói quen tập thể dục hàng ngày (ít nhất 30 phút). Kết quả mang lại ngay cả khi bạn đi bộ, bơi lội và nhảy múa, vì vậy bạn không cần phải tham gia một phòng tập thể dục đắt tiền. Nếu bạn không thể tiếp tục trong 30 phút, hãy chia đều nó mỗi lần 10 phút hoặc lâu hơn trong suốt cả ngày.
• Giảm cân: Nếu bạn đang gặp phải vấn đề thừa cân, bạn cần giảm 5% đến 10% trọng lượng cơ thể của bạn
• Hãy lưu tâm đến thuốc mà bạn đang sử dụng: Nếu bạn bị huyết áp cao, cholesterol, hoặc đang sử dụng các phương pháp điều trị khác, hãy chắc chắn rằng bạn đã thực hiện chúng theo chỉ dẫn.
• Ăn thực phẩm lành mạnh: như rau quả tươi, trái cây, các sản phẩm từ sữa ít béo và thịt nạc. Ăn nhiều chất xơ bằng cách chọn bánh mì ngũ cốc nguyên hạt và mì ống và giữ nước bằng cách chọn nước sạch, tươi, không phải nước ép có đường hoặc soda cao.
• Tập trung vào việc thay đổi thói quen ăn uống và tập thể dục của bạn.
• Metformin (Glucophage, Glumetza, những loại khác), là thuốc trị tiểu đường đường uống đầu tiên, có thể làm giảm nguy cơ phát triển bệnh tiểu đường loại 2 - nhưng lựa chọn lối sống lành mạnh vẫn là bắt buộc.
Biết ABCs của bạn để kiểm soát bệnh tiểu đường tốt hơn
" ABCs " của bệnh tiểu đường là một cách dễ dàng để ghi nhớ các mục tiêu bạn cần tập trung để kiểm soát bệnh tiểu đường, mặc dù đây không phải là những mục tiêu duy nhất.
Mục tiêu của mỗi người là duy nhất, nhưng nhìn chung, bạn nên để các mức ấy trong ngưỡng cho phép sau đây:
• A: Một mức A1C nên ở dưới 7%
• B: huyết áp tốt nên dưới 120/80 - 140/90 trong hầu hết các trường hợp; huyết áp trên 140/90 được coi là tăng huyết áp (huyết áp cao)
• C: Cholesterol: mức cholesterol LDL hoặc "xấu" nên dưới 100.
Phát hiện sớm nguy cơ mắc bệnh tiểu đường sẽ giúp bạn kiểm soát và phòng ngừa giúp tỷ lệ mắc phải được hạn chế nhất. Bệnh tiểu đường nếu không được kiểm soát tốt nó sẽ gây ra nhiều hậu quả nghiêm trọng mà bạn không thể ngờ tới.
Với những chia sẻ trên đây về Yếu tố nguy cơ và biện pháp kiểm soát bệnh tiểu đường, POCACO hy vọng bạn nắm rõ hơn về chúng và từ đó có ý thức hơn trong việc kiểm soát và điều trị.
Chúc bạn luôn mạnh khỏe!
