Sống chung với bệnh tiểu đường thai kỳ loại 1& loại 2 – Những giải đáp liên quan
Bạn thân mến!
Phụ nữ mắc bệnh tiểu đường có thể có một thai kỳ khỏe mạnh nếu mức đường huyết được kiểm soát. Điều quan trọng là phải kiểm soát tốt lượng đường trong máu của bạn ít nhất 3 tháng trước khi mang thai. Kiểm soát tốt lượng đường huyết trong thai kỳ có thể giúp giảm các biến chứng ở mẹ và bé.
Bệnh tiểu đường thai kỳ (GDM) là một tình trạng tăng đường huyết (đường huyết cao) lần đầu tiên được xác định trong thai kỳ.
Khi mang thai, các hormone do nhau thai sản xuất sẽ gây ra tình trạng kháng insulin, vì vậy cơ thể không thể sử dụng insulin đúng cách. Điều này dẫn đến lượng đường trong máu tăng cao và đòi hỏi tuyến tụy phải sản xuất thêm insulin để bù đắp lượng insulin bị thiếu. Trong bệnh tiểu đường thai kỳ, tuyến tụy không thể sản xuất thêm insulin và lượng đường trong máu vẫn tăng.
Các yếu tố rủi ro gây nên bệnh tiểu đường thai kỳ
Phụ nữ mang thai sẽ có nguy cơ cao mắc phải bệnh tiểu đường nếu họ nằm trong nhóm đối tượng sau đây:
* Béo phì (BMI 35 trở lên.
* Quần thể có nguy cơ cao (Châu Á, Nam Á, Thổ dân, Tây Ban Nha, Châu Phi)
* Tuổi từ 35 trở lên
* Sinh con trước lớn hơn 4kg hoặc đã có tiền sử mắc bệnh tiểu đường thai kỳ trước đây, hoặc hội chứng buồng trứng đa nang
Các triệu chứng không đặc hiệu và có thể bao gồm mệt mỏi và đi tiểu thường xuyên.
Sàng lọc bệnh lý tiểu đường thai kỳ như thế nào?
Phụ nữ đang mang thai nên được kiểm tra bệnh lý tiểu đường thai kỳ trong khoảng thời gian thai 24-28 tuần. Đối với các cá nhân có một số yếu tố nguy cơ nêu trên, việc sàng lọc nên được thực hiện trong ba tháng đầu và trong ba tháng sau nếu âm tính.
Phụ nữ được cho uống 50g glucose, sau đó là xét nghiệm glucose huyết tương được thực hiện 1 giờ sau đó. Một xét nghiệm dung nạp glucose đường uống có thể được yêu cầu nếu xét nghiệm glucose huyết tương không được chẩn đoán.
Nếu không được điều trị, bệnh lý tiểu đường thai kỳ làm tăng nguy cơ lớn đối với em bé trong độ tuổi thai, hạ đường huyết khi sinh và tỷ lệ mổ lấy thai cao hơn. Em bé sẽ không được sinh ra với bệnh tiểu đường, tuy nhiên có thể có nguy cơ mắc bệnh tiểu đường trong tương lai nếu có những lựa chọn lối sống kém như béo phì hoặc không hoạt động.
Điều trị bệnh lý tiểu đường thai kỳ
Điều trị thường bao gồm tuân theo chế độ ăn kiêng kiểm soát carbohydrate với 3 bữa ăn và ít nhất 3 bữa ăn nhẹ và theo dõi đường huyết hàng ngày. Hoạt động thường xuyên (ví dụ: đi bộ trong 30 phút/ ngày) được khuyến nghị để hỗ trợ kiểm soát đường huyết tốt, miễn là không có chống chỉ định (ví dụ: chảy máu âm đạo, huyết áp cao nghiêm trọng).
Phụ nữ mắc bệnh tiểu đường thai kỳ có nguy cơ mắc bệnh tiểu đường trong tương lai. Nên theo dõi với dung nạp glucose đường uống trong vòng 6 tháng để kiểm tra xem bệnh tiểu đường có còn hay không.
Bệnh tiểu đường thai kỳ loại 1 & những vấn đề cần biết
Phụ nữ mắc bệnh tiểu đường loại 1 có thể mang thai khỏe mạnh nếu kiểm soát được mức đường huyết ở mức ổn định. Điều quan trọng là phải kiểm soát tốt lượng đường trong máu của bạn trước khi mang thai. Nếu tăng đường huyết (đường huyết cao) có trong 8 tuần đầu của thai kỳ, có nguy cơ dị tật bẩm sinh. Sau này trong thai kỳ, tăng đường huyết có thể dẫn đến việc sinh con lớn, khiến việc sinh nở trở nên khó khăn hơn và làm tăng nguy cơ sinh mổ.
♣ Chăm sóc Phụ nữ mang thai mắc bệnh tiểu đường loại 1
Phụ nữ mắc bệnh tiểu đường loại 1 cũng có nguy cơ mắc bệnh võng mạc (tổn thương mạch máu mắt), do đó, mắt của bạn nên được bác sĩ chuyên khoa kiểm tra khi mang thai. Thay đổi về thận cũng có thể xảy ra ở một tỷ lệ nhỏ phụ nữ nếu tổn thương đã có trước khi mang thai. Công thức máu có thể được thực hiện để theo dõi chức năng thận của bạn.
Một số loại thuốc huyết áp và statin hạ cholesterol không được khuyến cáo trong thai kỳ. Nói chuyện với bác sĩ của bạn về các lựa chọn thay thế cho các loại thuốc khi mang thai. Khuyến cáo về axit folic là 5mg 3 tháng trước khi thụ thai cho đến 3 tháng sau khi thụ thai.
♣ Xác định nhu cầu insulin ở mắc bệnh tiểu đường thai kỳ loại 1
Insulin cần thay đổi trong suốt thai kỳ và có thể tăng lên 1 -2 lần so với liều trước khi mang thai. Nồng độ glucose trong máu có thể thay đổi trong ba tháng đầu do nhạy cảm với insulin, buồn nôn và nôn. Nên ăn 3 bữa chính và đồ ăn nhẹ khi cần thiết, điều này có thể giúp kiểm soát lượng đường trong máu và xác định nhu cầu insulin của bạn.
♣ Mục tiêu đường huyết đối với bệnh tiểu đường thai kỳ loại 1
Mục tiêu cho mức đường huyết là: <5,3mmol/ L trước bữa ăn, < 7,8mmol/ L 1 giờ sau bữa ăn và < 6,7mmol/ L sau 2 bữa ăn. Vì nồng độ glucose thấp hơn, mục tiêu cho HbA1c của bạn là dưới 6%.
Hoạt động thường xuyên có lợi để kiểm soát tốt lượng đường trong máu, quản lý tăng cân và tăng mức năng lượng ở phụ nữ mang thai. Nói chuyện với bác sĩ của bạn nếu có thể có những hạn chế hoạt động.
Bệnh tiểu đường thai kỳ loại 2 & những vấn đề cần biết
Phụ nữ mắc bệnh tiểu đường loại 2 có thể mang thai khỏe mạnh nếu kiểm soát được mức đường huyết. Điều quan trọng là phải kiểm soát tốt lượng đường trong máu của bạn trước khi mang thai. Nếu tăng đường huyết (đường huyết cao) có trong 8 tuần đầu của thai kỳ, có nguy cơ dị tật bẩm sinh. Sau này trong thai kỳ, tăng đường huyết có thể dẫn đến việc sinh con lớn, khiến việc sinh nở trở nên khó khăn hơn và làm tăng nguy cơ sinh mổ.
♣ Chăm sóc Phụ nữ mang thai mắc bệnh tiểu đường loại 2
Tương tự như cách Chăm sóc Phụ nữ mang thai mắc bệnh tiểu đường loại 1 mà chúng tôi đã trình bày mục trên.
Kháng insulin (khi insulin không hoạt động đúng cách) tăng trong suốt thai kỳ và thường bắt đầu khoảng 14 tuần. Hầu hết phụ nữ sử dụng thuốc hạ đường huyết đường uống (OHA) sẽ được thay đổi thành insulin để tối ưu hóa kiểm soát đường huyết.
♣ Mục tiêu đường huyết ở bệnh tiểu đường thai kỳ loại 2
Mục tiêu cho mức đường huyết là: < 5,3mmol/ L trước bữa ăn, <7,8mmol/ L 1 giờ sau bữa ăn và < 6,7mmol/ L sau 2 bữa ăn. Vì nồng độ glucose thấp hơn, mục tiêu cho HbA1c của bạn là dưới 6%.
Hoạt động thường xuyên có lợi để kiểm soát tốt lượng đường trong máu, quản lý tăng cân và tăng mức năng lượng. Nói chuyện với bác sĩ của bạn nếu có thể có những hạn chế hoạt động.
Tiền mang thai – Kiểm soát và phòng ngừa bệnh tiểu đường thai kỳ hiệu quả
Kiểm soát đường huyết tốt là điều quan trọng trước khi mang thai để tránh các biến chứng ở cả mẹ và em bé. Các biến chứng có thể bao gồm phá thai tự nhiên, dị tật bẩm sinh và một em bé có cân nặng cao khi sinh. Thông thường phụ nữ có thể không biết họ đang mang thai trong 1-2 tháng đầu. Trong thời gian này các cơ quan đang phát triển và đường huyết nên ở mức tối ưu.
Nên đặt HbA1c từ 7% trở xuống trong 3 tháng trước khi mang thai. Nếu có thể, việc mang thai nên được lên kế hoạch để quản lý tốt hơn mức đường huyết.
♣ Axít folic
Axit folic rất quan trọng cho sự phát triển não và tủy sống. Phụ nữ mắc bệnh tiểu đường nên dùng 5mg axit folic 3 tháng trước khi mang thai và tiếp tục cho đến khi ít nhất 3 tháng vào thai kỳ.
♣ Khám mắt và xem xét thuốc bạn đang sử dụng có ảnh hưởng ra sao?
Thay đổi mắt có thể xảy ra trong khi mang thai, vì vậy điều quan trọng là phải kiểm tra mắt trước khi mang thai. Bên cạnh đó, kiểm tra với bác sĩ của bạn để đảm bảo các loại thuốc bạn đang dùng (ví dụ như thuốc hạ huyết áp hoặc giảm cholesterol) đều an toàn trong thai kỳ.
♣ Mục tiêu đường huyết đối với phụ nữ tiền thai kỳ
Các mục tiêu đường huyết sẽ thấp hơn trong thai kỳ, tuy nhiên, mục tiêu 4-7mmol/ L trước bữa ăn và 5-10mmol/ L sau bữa ăn là mục tiêu trước khi mang thai.
Một số giải đáp dành cho thắc mắc về tiểu đường thai kỳ bạn nên biết?
??? Con tôi sẽ bị tiểu đường nếu như tôi bị tiểu đường thai kỳ?
Không, em bé sẽ không được sinh ra với bệnh tiểu đường. Tuy nhiên, do gen của người mẹ được truyền lại, nên đây có thể được xem là yếu tố nguy cơ mắc bệnh tiểu đường khi đứa trẻ lớn lên nếu các yếu tố lối sống không được thực hiện khoa học và lành mạnh. (không hoạt động, chế độ ăn uống và thừa cân/ béo phì).
??? Insulin có gây hại cho em bé không?
Insulin không qua nhau thai và sẽ không gây hại cho em bé. Nếu không được điều trị, đường huyết cao có thể gây hại và dẫn đến các biến chứng cho em bé, chẳng hạn như cân nặng khi sinh lớn và chứng loạn sản vai.
??? Bệnh tiểu đường có thể gây ra các biến chứng cho mắt và thận, và tôi sẽ bị ảnh hưởng bởi chúng?
Các biến chứng có thể xảy ra với bệnh tiểu đường lâu dài, được kiểm soát kém, do đó, người ta không mong đợi rằng một phụ nữ mắc bệnh tiểu đường thai kỳ sẽ phát triển các biến chứng này trong thai kỳ.
??? Nếu tôi bị hạ đường huyết, điều này có gây hại cho em bé không?
Lượng đường trong máu thấp dường như không gây hại cho em bé. Đường thấp trong bệnh tiểu đường thai kỳ được điều trị là rất hiếm vì người mẹ kháng insulin. Các nghiên cứu trên động vật cho thấy hạ đường huyết phải ở mức nghiêm trọng và kéo dài trước khi gây ra bất kỳ tác hại nào có thể đến với em bé.
??? Tôi nên làm gì nếu tôi bị tiểu đường thai kỳ trong khi tôi chưa có thể đến bệnh viện?
Một số mẹo đơn giản để giúp bạn kiểm soát tình trạng bệnh của bản thân:
1. Cắt đồ uống có đường, chẳng hạn như nước ngọt và nước trái cây thông thường. Chọn nước lọc.
2. Bữa ăn của bạn phải được chia thành 3 bữa ăn chính và 3 bữa ăn nhẹ để giúp giảm kích thước khẩu phần ăn.
3. Mục tiêu cho bạn là cần ít nhất 30 phút hoạt động mỗi ngày. Đi bộ là cách tốt nhất để bắt đầu.
4. Hãy hỏi dược sĩ, bác sĩ của bạn về máy đo đường huyết để bắt đầu kiểm tra đường huyết của bạn ngay tại nhà nhằm sớm phát hiện được các thay đổi của đường huyết. Kiểm tra trước khi ăn sáng và 1 giờ sau mỗi bữa ăn (bữa sáng, bữa trưa và bữa tối).
